Op 18 december verlaagde de ECB haar officiële rentetarieven. Het depositotarief stelde zij voor de vierde keer op rij met 25 basispunten naar beneden bij, naar 3%. Vóór juni stond het depositotarief nog op 4%, het hoogste niveau sinds de introductie van de euro. Het depositotarief heeft veel invloed op de rentes op financiële markten, die op hun beurt weer bepalend zijn voor de rentes op hypotheken.

Wij denken dat er nog meer renteverlagingen zullen volgen. De depositorente ligt namelijk ruim boven het neutrale renteniveau, een fictief, modelmatig geschat renteniveau waarbij het ECB-beleid de economische groei noch afremt, noch stimuleert. Volgens onze inschatting ligt de neutrale rente op 1,5%. Het ruime verschil tussen de depositorente en de neutrale rente suggereert dat de ECB de economische activiteit op dit moment afremt. Eerder was dat nodig, omdat de inflatie hoog was. Inmiddels is de inflatie zodanig gedaald dat de ECB het rempedaal kan loslaten.

De inflatie is duidelijk naar beneden gekomen sinds de piek van 10,6% in oktober 2022, toen de ECB het depositotarief rap naar 4% verhoogde. Inmiddels ligt de inflatie met 2,5% minder ver boven het 2%-streefniveau van de ECB. Hoewel klimaatrisico’s en geopolitieke spanningen roet in het eten kunnen gooien, zal de inflatie naar verwachting verder afnemen. Conjunctuurindicatoren wijzen namelijk op een gematigde economische groei. Vooral de industrie heeft het lastig.

Als de inflatie inderdaad afneemt, kan de ECB vasthouden aan haar huidige koers. Volgens onze prognoses zal zij de rentetarieven bij de komende rente-overleggen telkens met 25 basispunten verlagen. Volgens onze prognoses zal het depositotarief stapsgewijs worden verlaagd naar 1% in het eerste kwartaal van volgend jaar. In lijn hiermee zal ook de rente op hypotheekleningen met een korte rentevast periode omlaaggaan.

De speelruimte voor de ECB om de beleidsrente te verlagen wordt mede bepaald door het beleid van de Amerikaanse centrale bank. Een te groot verschil tussen de Europese en de Amerikaanse beleidsrentes kan namelijk leiden tot wisselkoersschommelingen. Volgens de laatste berichten presteert de Amerikaanse economie beter dan verwacht en blijft ook de Amerikaanse arbeidsmarkt het goed doen. Dit leidt tot twijfels over het aantal renteverlagingen in de VS, dat nu waarschijnlijk lager uitvalt dan eerder werd verwacht.

Daarnaast zijn er nog Trumps plannen voor de economie. Die kunnen de bbp-groei in de VS eerst aanzwengelen en vervolgens juist verzwakken. Een lagere vraag vanuit de VS zal de wereldhandel afremmen, waardoor ook de economische groei in de eurozone onder druk zal komen. Dit vooruitzicht vormt extra reden voor de ECB om de rentetarieven te verlagen tot onder de ‘neutrale rente’, zodat de economische terugval wordt verzacht.

Het vooruitzicht van verdere renteverlagingen leidt tot een daling van de lange rente. Mei vorig jaar piekte de 10-jaars rente op Nederlandse staatsleningen nog op 3% om vervolgens weer iets op te lopen naar nu 2,5% door de iets hogere rente in de VS onder invloed van de gunstigere berichten over de Amerikaanse economie. Volgens ons is dat van tijdelijke aard en zal de lange rente later weer gaan dalen richting 1,75% eind dit jaar.

In lijn met de 10-jaars rente op Nederlandse staatsleningen zullen ook de tarieven op hypotheken met een langere rentevast looptijd omlaaggaan. Wij houden er echter wel rekening mee dat de daling minder omvangrijk is dan bij staatleningen. Dit omdat de risico’s voor kredietverstrekkers in een onzekere economische omgeving toenemen en de kosten van deze hogere kredietrisico’s in de hypotheekrente zullen worden doorberekend.